.......... Feiten en

Feiten en Taal

Bent u een liefhebber van muziek? En meer in het bijzonder van klassieke muziek? Gaat u met enige regelmaat naar een concert of opera in een theatergebouw als de Stadsschouwburg Amsterdam of de Scala van Milaan? Zingt u of speelt u wellicht zelf muziek? Zo ja, heeft u zich wel eens verbaasd over de enorme vlucht die het maken van muziek heeft genomen vanaf het prille Holoceen tot aan het heden? Of over de omvang van het succes ervan in onze samenleving, zowel in sociale als economische zin? Dan nu de hamvraag hierbij: Wat is naar uw idee de diepste oorzaak van die enorme vlucht en dat wijdverbreid succes?

Ongetwijfeld gaan uw gedachten uit naar beroemde componisten als Bach, Mozart, Beethoven en vele anderen die met hun prachtige muziekstukken de liefde voor muziek bij het grote publiek enorm hebben bevorderd, net zoals bij tennis een Roger Federer en Rafael Nadal met hun schitterende speelstijlen het wereldwijd kijken naar tennis naar grote hoogten hebben gestuwd. Maar vraagt u zich dan ook eens af hoe het komt dat de muziek van de grote componisten heden ten dage nog steeds zo fraai of zelfs nog fraaier ten gehore kunnen worden gebracht dan in de eigen tijd van deze componisten, toen zijzelf nog konden vertellen hoe het gespeeld moest worden. En dat brengt mij bij bovenstaande afbeelding, waarin het begin van een muziekstuk is weergegeven. Elke keer dat Rob Arntz en ik cursus geven over onze manier van begripsmatig modelleren van informatie, beginnen wij met tonen van deze afbeelding aan onze cursisten met de vraag van welk muziekstuk dat het begin is. En steevast zijn er wel enkele cursisten die meteen het juiste antwoord geven, omdat zij muzieknoten kunnen lezen: "Für Elise" van Beethoven.

Musici kunnen op vele manieren van elkaar verschillen en anders denken over muziek, maar als zij samen met elkaar een muziekstuk ten gehore brengen voor publiek, proberen zij - al dan niet onder begeleiding van een dirigent - te spelen als een 'ensemble'. Zij kunnen dat vooral, omdat zij allemaal de te spelen muziek kunnen lezen vanaf bladmuziek of een partituur die geschreven is in een taal die zij allemaal kennen en begrijpen. Er valt heel veel te vertellen over waarom deze gemeenschappelijke taal werd ontwikkeld en hoe deze in de loop der tijd zijn huidige vorm heeft gekregen. Daarover kunt u heel veel vinden op Wikipedia en andere websites. Waar het Rob en mij om gaat, is de parallel die valt te trekken tussen het met hoge kwaliteit ten gehore brengen van muziek en het tot stand brengen en onderhoudbaar houden van een hoge kwaliteit informatievoorziening bij organisaties en bedrijven. Een eerste vereiste is in beide gevallen het gebruik van één taal die voor alle betrokken partijen begrijpelijk en hetzelfde is.

Wat die specifieke taal is in de muziekwereld is uit voorgaande duidelijk. Maar wat is die taal bij het tot stand brengen van een kwalitatief goede informatievoorziening? Dat is niets anders dan de in het bedrijf standaard gesproken taal, bijvoorbeeld Nederlands of Engels. Die taal moet simpelweg worden gebruikt om betekenisvolle verwoordingen te geven van concrete voorbeelden van alle voor het bedrijf relevante soorten van feiten. Dergelijke concrete verwoordingen in de gemeenschappelijke taal binnen het bedrijf zijn begrijpelijk, verifieerbaar en valideerbaar voor alle betrokken partijen bij de te realiseren informatievoorziening, zowel vanuit de business als de IT. En dan is het niet moeilijk meer om op basis daarvan goede applicaties te bouwen voor welk gebruik dan ook binnen de organisatie.

Er zijn nog meer overeenkomsten aan te geven tussen de wereld van muziek maken en de werelden van informatievoorziening, bijvoorbeeld het belang van goede, wederzijds geaccepteerde definities van alle taalelementen bij het gebruik van de gemeenschappelijke taal. Daarover kunt u desgewenst meer inzichten vinden op onze website. Maar als laatste overweging leg ik u liever nog wat andere vragen voor.

Heeft u zich tijdens een concert van het Concertgebouw Orkest wel eens afgevraagd waarom de kopersectie linksachter niet zijn uiterste best zou doen om de vioolsectie voor hen eruit te toeteren? Of waarom de musici van de cellosectie rechts zich niet in hoog tempo door de partituur heen zouden spelen, zodat ze een kwartier eerder naar huis kunnen dan de rest? Natuurlijk heeft u dat niet, toch? Maar hoe is het met de antwoorden op dat soort vragen gesteld bij de verschillende bedrijfsonderdelen betrokken bij de informatievoorziening in uw eigen bedrijf?

Ik hoop van harte niet anders dan bij het Concertgebouw Orkest.

- Peter Alons, November 2022